Badania prenatalne to kluczowy element dbałości o zdrowie nienarodzonego dziecka. Dla kobiety w pierwszej ciąży to zawsze spore novum – pojawia się dużo pytań o przebieg testów, mogą występować pewne obawy i wątpliwości. Zostań z nami, by dowiedzieć się więcej!
Badania prenatalne to złożony proces, obejmujący szereg różnorodnych testów, które mają na celu ocenę zdrowia nienarodzonego dziecka. Pozwalają też na monitorowanie rozwoju płodu na kolejnych etapach ciąży. Są one niezwykle ważne, ponieważ pozwalają na wczesne wykrycie ewentualnych anomalii oraz zwiększają bezpieczeństwo zarówno matki, jak i dziecka.
Rodzaje badań prenatalnych – więcej niż tylko ultrasonografia
Badania dzielą się na nieinwazyjne i inwazyjne, a ich wybór zależy od indywidualnej sytuacji ciężarnej. Nieinwazyjne testy, takie jak wspomniane badanie NIFTY, a także USG, to metody bezpieczne dla matki i płodu. Pozwalają one na ocenę ogólnego stanu zdrowia dziecka, wykrycie wad anatomicznych czy oszacowanie ryzyka wystąpienia niektórych zaburzeń chromosomowych.
Inwazyjne badania prenatalne, takie jak amniopunkcja czy biopsja kosmówki, dają możliwość uzyskania bardzo szczegółowych informacji na temat zdrowia dziecka. Wykonuje się je w przypadkach, kiedy testy nieinwazyjne wykazały wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia określonych zaburzeń. Jednak postawienie dokładnej diagnozy niesie za sobą pewne ryzyko.
Wszystkie decyzje w tej kwestii powinny być podejmowane po konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę. Wybór konkretnego testu zależy od wielu czynników, w tym:
- wieku matki;
- historii medycznej;
- wyników poprzednich testów;
- osobistego komfortu.
USG i NIFTY – nieinwazyjne badania prenatalne
Polskie standardy ginekologiczne przewidują 4 badania ultrasonografem w trakcie całej ciąży. Pierwsze USG potwierdzające ciążę wykonuje się dopochwowo, przed 10. lub 11. tygodniem. To, ile trwa pierwsze badanie prenatalne, zależy m.in. od jego przebiegu. Przy jednym płodzie zagnieżdżonym w macicy oględziny trwają 20-30 minut, natomiast przy ciąży mnogiej czas badania wydłuży się co najmniej do godziny. Nieco inaczej wygląda to w przypadku bardziej zaawansowanych testów genetycznych.
Badanie NIFTY to jeden z najpopularniejszych i najbezpieczniejszych testów nieinwazyjnych, który wykorzystuje najnowocześniejsze osiągnięcia technologiczne do oceny zdrowia płodu. Test polega na analizie próbki krwi matki, w której obecne są fragmenty DNA płodu. Sama procedura pobrania próbki krwi zajmuje kilkanaście minut, a oczekiwanie na wyniki to zazwyczaj około 10 dni roboczych. Mimo że czas oczekiwania na wyniki może wydawać się długi, wynika on z konieczności przeprowadzenia szczegółowej analizy w specjalistycznym laboratorium.
Kiedy przeprowadzać badania prenatalne?
Rozporządzenie ministra zdrowia przewiduje łącznie 4 obowiązkowe badania ultrasonograficzne. Poza wspominanym wcześniej pierwszym USG wykonuje się jeszcze po jednym badaniu w każdym trymestrze. Najpierw między 11. a 14., a następnie między 18. i 22. tygodniem ciąży. Kiedy badanie prenatalne w 3 trymestrze? Przeprowadza się je od 28. do 32. tygodnia. Jeżeli minie przewidywany termin porodu, kolejne USG wykonuje się niezwłocznie po 40. tygodniu ciąży.
Z kolei badanie NIFTY, o którym była mowa w poprzedniej sekcji, zaleca się przeprowadzić między 10. a 20. tygodniem ciąży. Test ten pozwala na wykrycie niektórych genetycznych anomalii chromosomowych. Po 24. tygodniu nie wykonuje się tego typu testów, m.in. z uwagi na zbyt duże ryzyko inwazyjnych badań diagnostycznych, które mogłyby potwierdzić wstępne rozpoznanie.
Jak przygotować się do badań prenatalnych?
Przygotowanie do badań prenatalnych zależy w dużej mierze od typu testu. W przypadku badań nieinwazyjnych, takich jak NIFTY, przygotowanie jest minimalne. Najważniejsze, aby kobieta w ciąży była zrelaksowana – stres może bowiem wpływać na jakość próbki krwi.
Przed badaniem ultrasonograficznym, w zależności od jego rodzaju, może być wymagane wypicie określonej ilości wody. W każdym przypadku przed badaniem warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę, który udzieli szczegółowych wskazówek dotyczących przygotowania.